نگاهي به پديده خودكشي جوانان

عبدالمناف آق ارکاکلی: انسانها در بر خورد با شرایط سخت واکنش های متفاوتی از خود بروز می دهند که بستگی به شخصیت و روحیه ی آنان این واکنش ها نیز متفاوت می باشد اما بدترین نوع واکنش را می توان ناامیدی مطلق نام برد که بزرگترین نوع آن خودکشی است این عمل شرعا حرام بوده و کسی که مرتکب چنین عملی شود در آتش سوزان جهنم خواهد سوخت ولی از لحاظ قانونی جرم نیست!چراکه بنا به ماده ی دو قانون مجازات اسلامي:هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد جرم محسوب می شود، حال کسی که اقدام به خودکشی نموده از چه کسی باید جز خودش شکایت کند؟!

ولیکن بین حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد که آیا می توان عنصر روانی و مادی را برای خودکشی در نظر گرفت یا خیر؟ اما نباید نکته ای را فراموش نمود که در خودکشی یک فرد اطرافیان وی نیز کم و بیش مقصر هستند و در بیشتر موارد رفتار و اعمال آنان است که عنصر روانی خودکشی را فراهم می کند و این امر چون فحاشی،کتک زدن فرد،تهمت به وی و ...جرم محسوب می شود و بیشتر افرادی که از باتلاق خودکشی جان سالم بازگشته اند از رفتار نزدیکان خود دلی پر از خون دارند.اگر به خودکشی های صورت گرفته در ترکمن صحرا نظری سطحی بیاندازیم دو نکته جلب توجه خواهد نمود سن پایین خودکشی کنندگان ،دختر بودن آنان !البته پسرها به نسبت دخترها از روش های خطرناکتری برای خودکشی استفاده می کنند خودکشی در میان ترکمن ها اغلب به دو روش صورت می گیرد مصرف قرص و به آتش کشیدن خود.

در تحقیقی میدانی که در بیمارستان شهدای گنبد کاووس به عمل آمد به نگارنده محرز شد که در سال قریب به 400خودکشی به این بیمارستان مراجعه می کنند البته آمار دقیق خودکشی در این بیمارستان موجود می باشد مثلا در اردیبهشت سال86 این بیمارستان در پانزده روز قریب به بیست خودکشی را به چشم دیده است به گفته ی یکی از پرستاران با سابقه ی این بیمارستان روزی نیست که جوانی بر اثر خودکشی به این بیمارستان مراجعه نکند وی در ادامه ی سخنانش نیز یادآور شد که بیش از نود درصد این افراد برای ازدواج به این عمل روی می آورند البته اکثر این افراد به دنبال زهر چشم گرفتن از اطرافیان خود هستند البته بعضی از افراد واقعا به دنبال خودکشی هستند و با مصرف قرص جو به زندگی خود پایان می دهند.

از مهم ترین دلایل خودکشی در ترکمن صحرا می توان به فقر مادی و فرهنگی اشاره نمود در روستاهایی که می گویند دختر نباید بالاتر از سیکل تحصیلات داشته باشد شاهد خودکشی بیشتری هستیم تا مناطق شهری.

شکست در عشق های زودگذر و آتشین بلای جان ترکمن صحرا شده جایی که ضعف خانواده ها در کنترل فرزندان خویش باعث می شود تا جوانان بالاخص دختران فریب عشق های زودگذر و خیابانی را بخورند و در صورت مخالفت خانواده ها پناهگاه خانواده را به مرگ بفروشند البته خانواده ها مقصر اصلی این امر هستند چرا که کمتر خانواده ای از دوران کودکی فرزندان خویش را باید و شاید بدون اینکه به غرور وی و به شخصیت او احترام گذاشته شود کنترل می کنند و در این کار یا افراط را شاهد هستیم یا تفریط به معنای تمام. چرا باید دختر یا پسری چند سال با هم رابطه ی عاشقانه داشته باشند و خانواده متوجه این امر نشود؟ و بعد از علم به این موضوع در بیش از نود درصد موارد با نگاه های بدتر از شمشیر فرزندان خود علی الخصوص دختران را نگاه می کنند؟کمتر خانواده ای در اینگونه موارد سعی در توجیه فرزند خود می کند و با برخورد تند مقدمات افسردگی وی را فراهم می کند.

مرد سالار بودن خانواده در ترکمن صحرا یکی از عوامل مهم خودکشی است با توجه به فقر فرهنگی و کم سوادی مردها از عواطف دختران و زنان کمتر آگاهی دارند و در اکثر موارد بدون هیچ مشورتی با زنان خویش اقدام به کاری را شروع می کنند و گاهی اوقات بر اثر کوچکترین مخالفت زن شاهد برخورد شدید از جانب مرد هستیم و بیشتر مردها نظر خود را بر زنان و دختران تحمیل می کنند و این امر برای منطقه ای که می خواهد پیشرفت کند اسف بار می باشد چرا که پیشرفت فرهنگی اولی تر از دیگر پیشرفت هاست.

در سویی دیگر طیفی متفاوت قرار گرفته که با محبت بیش از حد به فرزندان خویش که اصولا از سمت قشز مرفه جامعه ی ترکمن صورت می پذیرد وی را متکی به خود بار می آورند این فرزند کافی است در جامعه قدم بگذارد و بر خلاف خانواده اش که سرباز وی بوده اند با او مخالفتی شود تا به اعتیاد و خودکشی روی بیاورد.

از طرفی دیگر افرادی که خودکشی می کنند و از مهلکه جان سالم به در می برند نیاز ضروری به روانشناس دارند که علیرغم تاکید پرستاران در بیمارستان بیشتر خانواده ها فرد مذکور را حتی یکبار پای صحبت با روانشناس نمی کشانند تا مبادا به فرزند دلبند آنها دیوانه بگویند.

خود فقط در میان اقشار فرودست جامعه و بی سوادها مشاهده نمی شود و این بلا دامن تحصیلکرده ها را نیز گرفته است که جای تعجب دارد،البته بیشتر ترکمن ها نمی دانند با اینگونه افراد که می خواهند با خودکشی های صوری حرف خویش را به کرسی بنشانند چگونه رفتار کنند و جای تاسف دارد.

اگر فردی که اقدام به خودکشی می کند علم به این نکته داشته باشد که کسی را نمی توان به اکراه مجبور به کاری نمود و برای هر مشکلی راهی شرعی،قانونی؛و عرفی و جود دارد اقدام به این عمل نخواهد نمود حال آنکه راهکار شرعی بر عهده ی روحانیون است تا با موعظه های خود در مسیر اعتلای جامعه بکوشند و راهکار قانونی و عرفی بر عهده ی نویسندگان ، روشنفکران،معلملن و فعالین فرهنگی است. امیدواریم روزی برسد که شاهد هیچ تجاوز به نفس خود یا دیگری نباشیم. منبع : هفته نامه صحرا