راز زندگي​ مستحكم تـركمـنهـا

در سرتاسر جهان سنت ها و آيين هاي مختلفي در خصوص ازدواج وجود دارد و گاهي نيز برخي از مراسم عروسي چنان تماشايي است که همگان را شگفت​زده مي کند. مراسم عروسي ترکمن ها نيز از جذابيت هاي بسياري برخوردار است که ريشه در تاريخ ايران دارد.

در مراسم عقدکنان ترکمن ها پس از آن که خانواده داماد دختري را پسنديدند مادر و گلجه (زن برادر داماد) براي خواستگاري به خانه عروس مي روند و چنانچه جواب خانواده عروس مثبت باشد خانواده داماد با خوانچه شيريني به خانه عروس مي روند.


در مراسم عقدکنان عروس و داماد ترکمن در منطقه جرگلان ابتدا ريش​سفيدان
(آق سقال​ها) در اتاقي گرد هم مي​آيند. سپس از ميان آنها نمايندگاني به منزل عروس و داماد مي روند، در منزل عروس پس از توافق بر سر مهريه 3 تن از نمايندگان پيش عروس مي روند و عروس به انتخاب خود يکي از نمايندگان را به عنوان وکيل خود انتخاب مي کند، سپس چند نماينده ديگر راهي منزل داماد مي شوند و وي نيز از بين نمايندگان يکي را براي وکالت تعيين مي کند. سپس نمايندگان دوباره گرد هم جمع مي شوند و با وکالت عروس و داماد مراسم عقد را انجام مي دهند. در اين آئين خود عروس و داماد در اتاق حضور ندارند و داماد پس از انجام مراسم و پرداخت مهريه مي تواند عروس را ببيند.

عروسي ترکمن ها چندين مرحله دارد و مراسم 3 تا4 روز به طول مي انجامد. زن هاي فاميل پس از توافق بر سر مهريه عروس، نان هاي مخصوصي را مي پزند و به خانه عروس مي برند. در اين روز طلاهايي نيز به عروس هديه مي دهند و جشن بزرگي برپا مي کنند.
فرداي آن روز، عروس با دوستان و آشنايان خود جشني را ترتيب مي دهند که در آن زناني از خويشان داماد نيز حضور دارند، در شب همان روز پذيرايي نيز، داماد با دوستان و هم سالان خود جشني را برپا مي کند. صبح روز بعد در جلوي خانه داماد، ماشين هاي عروس و داماد را تزئين مي کنند، ماشين ها بوق​زنان به طرف خانه عروس مي روند تا او و داماد را راهي خانه بخت کنند.

خانواده ها سپس مراسم «چاي» برگزار مي کنند، به اين معني که داماد و دوستان نزديکش به اتاقي که عروس در آن نشسته است مي روند و از دست تازه عروس چاي مي نوشند و هر کدام هديه اي مي دهند. فلسفه اين چاي نوشي به اين علت است که چون نو عروس و داماد همديگر را قبلاً نديده اند اين افراد و دوستان باعث باز شدن سر صحبت و حرف زدن عروس و داماد مي شوند.

دکتر جعفر باي جامعه​شناس در اين خصوص مي گويد، اگرچه به هنگام اجراي خطبه عقد عروس و داماد يکديگر را نمي بينند و براي خود نماينده اي را انتخاب مي کنند ولي خودشان نيز در مراسم حضور دارند و اين مراسم عقد کنان امروزه در زندگي مدرن و شهري ترکمن ها با حضور عروس و داماد و خانواده هايشان صورت مي گيرد.
گرچه در روستا ها مراسم عقد کنان بدون حضور عروس و داماد انجام مي شود و گاهي اين آداب و رسوم با دشواري همراه است اما اين به معناي تحميل زوجين نيست، چراکه آنها با انتخاب نمايندگان به عنوان وکيل در زمان اختلاف به راحتي مشکلشان را حل مي کنند و در آرامش به زندگي شان ادامه مي دهند.

وي در ادامه مي گويد، انتخاب نماينده به عنوان وکيل و حضور ريش سفيدان و سالمندان در مراسم عقدکنان ترکمن ها سبب مي شود حرمت و احترام پيشکسوتان حفظ شود و زوج جوان در زندگي کمتر دچار مشکل شوند. حضور ريش سفيدان (آق سقال ها) يکي از دلايل کاهش آمار طلاق در ميان قبايل ترکمن است.

منبع:سایت دانشجویان و دانش آموختگان ترکمن به نقل از روزنامه ایران