نقد علما به معني نقد مقدسات نیست

تحليلي از امان محمد خوجملی - عضو هيئت تحريريه سايت اولكاميز : چندی پیش دوستمان عبد المناف آق ارککلی در خصوص جلال قاري بهلکه یک یادداشت توصیفی و تحلیلی نوشته بود که میان دانشجویان و دوستان عبدالمناف از یک طرف و هواداران جلال قاري از طرف دیگر، بحث های زیادی را در سایت اولکامیز سبب شد. این درحالی بود که ایشان این نوشته را بسیار منصفانه و بی طرفانه ومحترمانه نگاشته بود. البته جدا از این مسائل من به دوستان می خواهم عرض بکنم که در این وسط یک چیز گم و فراموش نشود.و آن اینکه این مطلب مهم را یک جوانی نوشته که هنوز 19 سالش می باشد .آیا این افتخار برای کل ترکمنها نیست؟

مواظب باشیم هنگام گفتگو به سبوی خودمان سنگ نزنیم که همه ضرر می کنیم. البته گفته می شود جلال قاري هم در سنین جوانی می باشد و او هم با تفاسیر وسخنرانی هایش طرفداران زیادی درجامعه برای خودش ایجاد کرده است. اینها همه از نکات مثبت این دو عزيز مي باشد .

2 :البته من در این نوشته قصد دارم چند نکته را در خصوص روحانی محترم جلال قاري جانزيان يا بهلکه و هوادارانش عرض نمایم.

الف: این روحانی توانمند با سخنرانیها و جلسات هفتگی تفسیر قرآن و با صدای دلنشین و لحن وآوای خوش توانسته دینداران زیادی را متوجه مسائل دینی نماید.و طرفداران ایشان را که من در روستای خودم میشناسم و همیشه هم در پای صحبتهای ایشان حاضر هستند ؛آدمهای خوب وبا محبت و پر احساسی هستند. و دین را هم می خواهند از راه شنیدن یاد بگیرند. كه در جای خود هیچ اشکالی ندارد،ویکی از راههای یاد گیری هم شنیدن است.

البته شنیدن شرط لازم است اما شرط کافی نیست. اینگونه روشهای شفاهی ،شنیداری و دیداری هم می تواند در گسترش فرهنگ دینی مؤثر باشد.و در میان چنین دیندارانی که با پای خود و تحمل زحمات زیاد از روستاهای دور و نزدیک در یک مكان مقدس جمع می شوند؛کمتر بد اخلاقی دیده می شود.واین تاثیر مثبت دین در مورد آنها را نشان میدهد که کم دستاوردی نیست.

یک نکته مثبت دیگر در ایشان این است که او جلسات خود را بصورت مرتب و پیگیر و بدون خستگي ادامه می دهد.و این کار مشکلی است که ایشان توانسته از عهده ی آن برآید.

ب:مسئله ی دیگر اینکه جلال قاري بیشتر احساسات طرفداران خود را تقویت کرده تا بُعد عقلانیت ونقد وانتقاد را.
گویا طرفداران ایشان معتقدند که وي چون روحانی است نباید مورد نقد و انتقاد قرار بگیرد.چون صرف روحانی بودن می تواند قداست ایجاد بکند.و یا نقد می تواند موقعیت ایشان را تضعیف نماید.بعضی ها هم نقد را دشمنی می دانند که درست نیست.واین موضوع در نوشته های هواداران وی احساس می شود.امید است با گفتگو و مباحثه این مشکل تعدیل شود.و بعضی وقتها هم لازم است ما بدون اینکه به نتیجه ی مشخصی برسیم یا نرسیم فقط حرفهای یکدیگر را بشنویم.همین حرف شنیدن و تبع آن درست شنیدن خودش هنر بزرگی است که نباید دست کم بگیریم.

پ:نکته ی دیگر اینکه ایشان در لابلای صحبتهایش به مسائل اجتماعی و فرهنگی هم ورود می کنند.من که چند سال پیش به صورت تصادفی یکی دو تا سی دی از ایشان دیده بودم به مسئله ی فیلم سینمایی و طبابت پزشکی به صورت انتقادی اشاره کرده بودند .وارد شدن به مسائل اجتماعی از دیدگاه فقهی لزوماً نمی تواند به راه حل اجتماعی مُوثر منجر شود.چون حل مشکلات اجتماعی راه حل اجتماعی می خواهد که شاید فقهاي محترم از آن بی بهره باشند. و این دیدگاه ایشان هم از لحاظ دینی وهم از لحاظ اجتماعی قابل نقد است.

اگر روزی یکی از منتقدان جلال قاري به دیدگاههای دینی و اجتماعی فرهنگی وی نقدی نوشت،بهتر است هواداران ایشان بدون احساسات و عاقلانه ومنصفانه بر خورد نمایند. چون نقد مخالفان هم به شهرت او خواهد افزود،و هم نقاط ضعف احتمالی او را برایش برملا خواهد کرد.و هم فرهنگ مدارا و تساهل وتسامح را به دیگران خواهد آموخت.

ت: پيشنهاد مي شود كه ایشان در کنار تقلید و تکلیف و تعبد به مطالعه واندیشه وتفکر هم تاکید کنند که جامعه از آن متضرر نخواهد شد. چون راه حل خیلی از مسائل در علم نهفته است.خداوند در قرآن خطاب به پیامبر می گوید: "قل رب زدنی علماً " ای پیغمبر از من علم بیشتر طلب کن.طه114 .

یا خود پیغمبر می گوید:علم بیاموزید حتی در چین باشد.ما طبق دستور دین می توانیم از کفار ومنافقان علم بیاموزیم. پس معلوم می شود که علم خیلی باید ارزشمند باشد که اجازه داده شده است از دشمن یاد بگیریم.
www.ulkamiz.com